«Жақсыда» жолыққанша!

Сайтымыз ашылды. Қарай жүріңіз. http://www.jaqsy.kz
Мынау сол сайтта шыққан материалымның бірі. Қарап көріңіз.

Ардақ НАЗАРОВ: Жақында спорттан кетемін

Ережесіз жекпе-жектен әлемнің бірнеше дүркін чемпионы Ардақ Назаровты танымайтын қазақ аз шығар. Елдің атын Жер жүзіне танытып жүрген күрзі жұдырықты қазақ азаматы «Жақсы» ұлттық порталына арнайы сұхбат берді. Әңгімеміз жігіттердің жаздағы кездесуін сұраудан басталды.

– Соңғы кездері біз, «Бейбарыс профи» кәсіпқой спорт клубының жігіттері, үнемі АҚШ-та жарысқа шығып жатырмыз. Осыдан екі жарым айдай бұрын Қазақстаннан 5 жігіт барып, бесеуіміз де жеңіспен оралдық, – дейді спортшы. – Ол турнирге Бразилия, Мексика, АҚШ және Қазақстан құрамасы қатысты. Алдымен АҚШ жігіттері мен Бразилияның спортшылары шығып, 3:2 есебімен бразилиялықтар жеңді. Мексиканың ережесіз жекпе-жек шеберлерімен кездескен біз Алланың қалауымен 5:0 есебімен басым түстік. Енді алдағы айларда Бразилия құрамасымен кездесуіміз керек.

Спортқұмар ағайын білетін де болар, бізде 60 келі салмақта Бекнар Аманбаев пен Қазыбек Әшімов бар. 70 келіде – мен. 75 келі салмақта інім Бейбіт Назаров. Одан кейін, әрине, Жантқош Тұраров бар. Қазір АҚШ-та ережесіз жекпе-жек бірнеше версия бойынша жақсы дамып келеді. Қолдаушы-демеушілері де, қызығушы жанкүйерлер де жетерлік. Өткен Рамазан айында біздің жігіттер демалды, ораза тұтып, Аллаға ғибадат қылып, парыз өтеді. Енді жаттығуды қайта бастап жатырмыз. Жігіттер бабына келгеннен кейін алдағы қараша, желтоқсан айларында жарыстарды қайта жалғастыратын боламыз.

– Ел арасында «Ардақтың бір соққысы 50 мың доллар тұрады» немесе «Ардақ – Әлия Назарбаеваның оққағары, сол жақтан ақша алады» деген сияқты әңгімелер айтылып жатады. Бұл сөздер қаншалықты қисынды?

– Құдайға шүкір, бізді қолдайтын жеке демеушілеріміз, кәсіпкер ағаларымыз бар. Спорттан бөлек, өзіміз де құр қарап жүргеніміз жоқ. Шағын бизнеспен айналысамыз. Ер-азамат болған соң, еңбек ету керек, отбасын асырау керек. Жай табыс емес, адалынан ризық табуға тиіспіз. Өз басым ешқашан ақшаға төбелескен емеспін. Сенбеуіңіз де мүмкін, бірақ ақшаға қызықпаймын да. Егер ақшаға қызыққан жігіт болсам, қазіргідей Қазақстаннның намысын қорғап жүрмеген болар едім. Қомақты қаржы ұсынып, басқа мемлекеттердің атынан шығуға шақырғандар да болды. Ондай ұсыныстар, шыны керек, әлі де түседі. АҚШ-қа барған сапарларымызда америкалық проумоутерлер бізге жолығып, әлгіндей ниеттерін білдіріп жатады. Бірақ біз соның ешқайсысына да келіспедік. Себебі, қазақ болғаннан кейін қазақтың көк туын ғана желбіреткіміз келеді.

Ал оққағар болды деген әңгіме – жалған. Ол кісіге де, жалпы басқа адамдарға да оққағар болған емеспін. Бірақ бұл әңгіменің шығу себебі маған мәлім. 2004 жылы, естеріңізде болса, мен Артур Махановпен жекпе-жек өткізгем. Сол кездесудің рейтингін көтеру үшін Ресейдің спорт комментаторлары «Қазақстан Президенті қызының оққағары» деп эфирден хабарлап жіберіпті…

– Спортшы ретінде жас балаларға көз қырыңызды сала жүретін шығарсыз. Ауылдағы, қаладағы жастардың спортқа деген құмарлығы қаншалықты?

– Тәрбиенің іргетасы отбасында қалыптасатыны мәлім ғой. Қазір, байқап қарасаңыз, балам жыламай тыныш отырсын деп анасы теледидардың алдына отырғызып қояды да, өзі кіріп жуып, күйеуінің киімін үтіктеп жүреді. Бірақ көзін ашқаннан «Бүйі-адам», «Тасбақа-ниндзя» сияқты кері пиғылға тәрбиелейтін мультфильмдерді көріп өскен балалардың санасында өзіміздің рухани құндылықтар қалмай бара жатқаны өтірік емес. Яғни, қазір балаларды ата-анасы емес, көбінесе теледидар тәрбиелеп жатыр. Сәл өскеннен кейін бар ермегі – компьютер. Компьютердің де пайдалы жақтары бар, әрине, бірақ атыс-шабыс ойнағаннан ой-өріс, керісінше, дамиды. Адамды жәбірлеу, кісі өлтіру деген оңай нәрсе сияқты қалыптасады. Есейгендегі көретін фильмдері бейәдеп көріністерге толы боп келеді. Осындай жағдайда өскен, санасы теріс тәрбиемен уланған баланың тағдыры да кейін өзі еліктеген кейіпкерлерінің өмірін қайталап жатады. Қазіргі мектеп оқушаларының арасындағы атыс, төбелес, суицидтің көбеюі – ең алдымен сол үйдегі тәрбиенің әлсіздігінен.

«Қазақтың тамыры – ауыл» дейміз, «қазақтың игі жақсыларының бәрі ауылдан шыққан» деп мақтанамыз. Бірақ қазір олай кеуде кере алмайтын секілдіміз. Мысалы, бұрын «бір қыз зорланыпты» дегенді оқысақ, кәдімгідей шошитынбыз, әрі ондай оқиғалар ірі қалаларда болушы еді. Ондай қылмысты қазақтың баласы емес, өзге ұлт өкілдері жасаушы еді. Қазір мұндай масқара жағдайдың бәрі де өзіміздің ауылдарда болып жатыр, өз жігіттеріміз аса ауыр, айтуға жиіркенішті қылмыстарға баруда. Бұл да тәрбиеге көңіл бөлінбегеннен.

Тақырыптан ауытқып кетті демеңіз, айтпағым – қазіргі қазақ балалары тым әлсіз, әлжуаз. Ауылдардағы спорт клубтарының жоқтығынан, мәдениет үйлерінің дұрыс жұмыс істемеуінен балалардың салауатты өмір салтына ынтасы азаяды. Көк түтінге толы көркем фильмдердің кейіпкерлерін кумир ғып жүрген балаларды таңертең ерте тұрғызып, салқын сумен жуындырып, қуаласаңыз да бір-екі шақырым жүгірте алмайсыз. Әскерге шақырылған азаматтарымыздың жауынгерлікке жарамай қалғаны туралы да көп естиміз. Мұның бәрі неден? Меніңше, қазіргі жастарда бос уақыт көп. Бос уақыт көп болғаннан кейін сәскеге дейін ұйықтайды, сосын көшеге шығады, көшедегі достары қандай екенін ата-анасы дұрыстап қадағаламайды. Алдымен темекіге үйір болады, артынан арақпен достасады. Соңы белгілі – әскерге жарамсыз болып шығады. Ал отбасын, елін, мемлекетін қоғай алмайтын еркектері көп мемлекетте қандай ірілік, өр мінез болады? Сондықтан, тағы да қайталап айтам, үйде баланың бос уақытын қалдырмау керек. Жас адамда энергия көп болады. Тек сол қуатты дұрыс бағытқа ата-анасы бұрып отыру керек. Шет тілдерін меңгерсін, спорт үйірмелеріне қатыссын, заманауи ғылымның әліппесін ашсын, қысқасы, кешке бала шаршап құлауы керек қой. Егер баланың бұғанасы дұрыс қатайса, Алла қаласа, есейгенде еліне пайдалы азамат болады. Себебі, «жас кезде алынған білім – тасқа ойып жазғандай».

– Теледидар дегеннен шығады, шетелге барған бір сапарыңызда сізді «Бораттың елінен келді» деп таныстырғаны рас па?

– Иә, сондай бір жағдай болған. Шыны керек, америкалықтардың көбі қазақтарды «Борат» фильміндегі сияқты тұрпайы, жабайы деп ойлайды екен. АҚШ-тың барлық қалаларындағы кинотеатрларда әлгі фильм көрсетіліпті. Оның зияны АҚШ-та оқитын бауырларымызға да тиген сияқты. Қатты намыстандық. Содан кейін, Алла сәтін салып, бізді бүкіл АҚШ-қа тарайтын бір радио тікелей эфирге шақырып қалды. Сол жерде әлгі фильмнің шылғи өтірік екенін, біздің ешкімнен кем емес тәуелсіз ел екенімізді, мәдениеті дамыған өркениетті жұрт екенімізді айттық.

– Қарапайым халық бокс сияқты дене күшін қажет ететін спорт түрлерімен айналысатын жігіттер төбелесқұмар, көрінгенге киліккіш сияқты көреді. Бұл қаншалықты шындыққа жанасады?

– Бұл да адамның тәрбиесіне байланысты. Сосын спортшының бапкеріне. Мойындаған дұрыс, көптеген бапкерлер рухани құндылықтардан, имандылықтан алыс. Баланы тек спортқа ғана баулығандықтан, мәдениеттілік, парасаттылық, сабырлылық туралы сөз қозғамағандықтан, оның бойындағы күш-қуат тыныштық бермейді. Сіз айтқан әңгімеде, әрине, шындық бар. Бірақ клубқа енді келген балаға айтар әңгімесін: «Сені біреуге күш көрсету үшін тәрбиелемеймін, үйренгеніңді еліңді қорғауға, қазағыңның атын шығаруға пайдаланасың», – деп бастайтын бапкерлерді де білем. Меніңше, мен күштімін деп әлсізге қоқан-лоққы көрсету – ақымақтың ісі. Себебі, нағыз мықты жігіт күш-жігерін еліне пайдалы істерге жұмсайды. Сонысымен жастарға үлгі болады.

– Грек-рим күресі, бокс, ережесіз жекпе-жекпен шұғылданатын жігіттердің допинг қолданатыны рас па? Шыныңызды айтыңызшы, өзіңіз сондай дәрі-дәрмек қабылдап көрдіңіз бе?

– Мен допинг қолданамын. Менің допингім – ет пен қымыз. Шетелге жарысқа баратын кезде міндетті түрде өзіміздің ұлттық тағамдармен қоректенемін. Қабанбай, Бөгенбай бабаларымыз допинг пайдаланбай-ақ жауын жеңді ғой. Махамбет «Алты малта ас болмай, ерлердің ісі бітер ме?» дейді. Демек, дәрі ішпей-ақ дүниенің ісін тындыруға болады.

– Адам болғаннан кейін мәңгі-бақи бабыңды ұстап тұру мүмкін емес. Келісім-шарт мерзіміңіз аяқталған соң, немен шұғылданбақ ойыңыз бар? Бапкерлікке ойысасыз ба?

– Дұрыс айтасыз, спортшы карьерасы тым қысқа. Жалындап тұратын шағың – 20 мен 30-дың арасы. Ары кетсе, 33. Спорттан кеткен соң, немен шұғылданатынымды, рас, ойланып жүрмін. Бәлкім, бапкер болармын, бәлкім, басқа іспен шұғылданам. Алла біледі. Сіз айтқандай, келісім-шарт уақыты біткен соң, бұл спортпен қош айтысамын, иншалла. Ол күн де алыс емес.

© Ерлан ӘБДІРҰЛЫ

Ардақ Назаровтың ешқандай телеарнадан көрсетілмеген кейінгі жекпе-жегін біздің «Кадрдан тыс» айдарынан көре аласыз (эксклюзив)

http://www.jaqsy.kz/video/355

Уордпрестің барлық блоггерлері, жазыңдар!

Сонымен, не жаңалық? «Оншекеңдегі» сияқты мықты жаңалық әзірге бізде жоқ. Аты-жөні Стивен Спилберг, Джеймс Кэмерон, Джон Ву, Роланд Эммерих сияқты әлемдік киноөндірістің әйдік режиссерлерімен ешқашан қатар аталуы мүмкін болмаса да, Алматыдағы қазір түнгі клубқа айналып кеткен «Қазақстан» кинотеатрында «Жаралы сезім» атты төрт жерінен тырнақшаға алынған шедеврдің авторы Еркін Рақышевтің әртүрлі быламық «шығармашылық» ойлар тудырушы идеялас серігі болған Жандос Құсайыновты айтып жатырмын. Кәдімгі «Онша емес жазулардың» глав врачы, ой, глав редакторы ше (достық 🙂 әзіл). Сол жігіт ұлды болды. Әлхамдулилла, бауы берік болсын!..
Сонымен не жаңалық? «Уордпреске» жәйлап қайта оралып жатырмыз. «Қазжурға» көшіп кетіп, қайта оралмадық – «көппен көрген ұлы той». Демек, оралман статусымен үй алуға мүмкіншілік жоқ. Деп қусақ, қуа береміз ғой. Тағы бір мәрте ассалаумағалейкум уа рахматуллахи уа бәрәкатуһ! Сәлем бердік, алмасаңыз, өзіңіз еркіңіз, он сауабым өзімде, Алла қаласа! 🙂
Сонымен, не жаңалық? «Өлмеген құлға Құдай-ай, болып та қалды енді жаз» деп әке-ата-бабам қазақ су тегін айтпаған сияқты, «жаз келді, бір демалайық» деп жүргенде күз де кеп қапты-ау, енді шамалы күннен кейін, о тоба! Блогсфера біртүрлі жетісіреп қапты. Бастаған істі бел ортадан тастаған дұрыс емес шығар. «Барлық елдің пролетариаттары бірігіңдер!» деген секілді, барлық блогшылар жазуды тоқтатпаңдар дегім келеді. Өзіме көп ап қойсам, бір мейірімшіл, мөлдіреген көзқараспен оқи салыңыздар.
Сонымен, не жаңалық? «Уордпресс» жабық тұрған шілде айынан естеліктер.

1. Шілденің жағымсыз оқиғасы – жұмыстан қуылдым. «Бәріне кінәлі – нәпсі» деген сияқты, бәріне кінәлі – сақал. Сақал болғанда да анау-мынау емес, белгілі бір кісінің телегеничный сақалы. Құрметті менің әріптестерім, естеріңізде болсын, жаным ашып ескертіп отырмын, енді ешқашан, ешуақытта, ешбір жерде сақалды адамнан сұхбат алмаңыздар. Эфирден сақал көрінгені – бізде сайтан көрінген сияқты қабылданады. Одан қайта Айқын Төлепбергенді немесе Мәдина Сәдуақасованы жағаласаңыздар екен. Қазір Қазақстанда поп-мәдениет өкілдерінен асқан ақылды екі аяқты тіршілік иесі жоқ қой (төрт аяқтылардың ішінде кездесуі мүмкін бірақ), не сұрасаң да, қысылмай, кідірмей, бәрін білетін ақылды адамның кейпіне еніп пікірін пергілей береді. Бірақ Нұрлан Абдуллинге жоламаңыздар, сақалы бар!

2. Шілденің жағымды жаңалығы – Асхат аға Еркімбай мен Руслан братишка Желдібай отау көтерді.
Келіншектерінің атын атап, түсін түстеуге правом жоқ. Әрі танымал адамдар өздерінің құпиясы көп адам сияқты көрінгенін қалайды ғой. 🙂

3. Шілденің онша емес күні – 31 шілде.
25-ке толдым. «Қартайдық, қайғы ойладық» «бір Құдайдан басқаның бәрі өзгермек».

4. Шілденің нашар жаңалығы – бензин қымбаттады.
Бензин қымбаттады деген сөз, онсыз да ештеңеге жетпейтін жалақы енді ваще жетпейді деген сөз. Адам сияқты ауыруға да ақша жоқ болады. «Өлейін десем, ақша жоқ» деген сияқты. Бензин қымбаттаса, жол ақысы қымбаттайды, нан қымбаттайды. «Билік басындағы ағалар қайда қарап отыр? Бәріне Назарбаев кінәлі!» (астапыралла).

5. Шілденің Ұлы қоныс аударуы – белгілі филолог-данышпан-жасандылықтанушы Мақпал әже Мадиярова Алматыдан Астанаға салқар көштің бетін түзеді. Көш қайырлы болсын, жасанды емес күйеу тап!

6. Шілденің нашар адамы – көлігімнің бұрынғы иесі.

7. Шілденің жақсы адамы – бір кісі. Өзі біледі. Или өзім бетіне айтам.

8. Шілденің бір күні – жұмысқа қайта шақырды. Қайтқан кадрда қайыр бар.

9. Шілденің қуанышты күні – бажалы болдым. Первый раз в жизни.

10. Шілденің не очень сапары – Шымкент. Зауыттардың бәрі тоқтап тұр. Мықты арнаның мықты емес журналисі үшін бір сағат, жарты сағатқа қосып берді. Жұмысшылар мені және телеоператор Ағабек Қазанбайды әбден боқтаған шығар-ақ. Жұмыс істеп тұрған жалғыз «Ордабасықұс» құс кешені» түйетауықтарды бұрқылдатып-шырқылдатып конвейермен сойып жатыр. Бұдан былай «құс еті – халал» дегенге өз басым куәлік бере алмаймын.

Сүгіреттер лағып кетті. Бір-екі айдың ішінде дизаайнерлік қабілетімнен айрылып қаппын. 🙂

Ашылды ма, ашылмады ма?

Ашылды ма, ашылмады ма, не боп кетті өзі. Білетіндер болса, айтыңдар.

Кешірім сұраймын!

Блогыма бас сұқпағалы жиырма күнге жуықтап қалыпты. Дәлірегі жаңа жазба жарияламағалы. Әйтпесе, күнде болмаса да, күнара уордпресшілер ауылына бас сұқпасам, әйелімнің хақысын бермегендей боп тұратыным рас енді.
«Жоғалып» кетуімнің де себебі бар (Кәмшат Әбілқызы сияқты тұрақты оқырмандарымнан кешірім сұрап жатқан сықпытым ғой). Әуелі бір аптадай Шымкент, Жетісай жақты сүзіп шықтым. Сосын Алматыға орала салып Жезқазған, Сәтбаев астым. Үйге келген бетім – бүгін.
Өткенде белгілі эстрада әншісі Ғани Мәтебаев 28 мамырда өткен Еуропа Чемпиондар Лигасының финалы жайлы «қашан жазасың?» деп сұрап қалды. Мәз боп қалдым. Ала доп жайлы шатпақтап жүргендерімді де оқитын пенде бар екен ғой деп. Ғани аға, сөйтіп, танауымды бір делдитіп тастадыңыз. Алла көңіліңізді көтерсін!
Ал финал жайлы жазу… енді кеш шығар. «Барса» жеңді, «МЮ» жеңілді. Бәрі әділетті. Өз басым, сэр Алекстің риза рәуіште қайтқанын қалап едім. Бұйрық болмады.

Жолаушылап жүріп, «Мінбердің» тренингіне де қатыса алмай қалдым. Әйтпесе, жолдама қалтада еді. Блогосфера жайлы білгім келгені көп-ақ-тұғын. Қайырлысы! Асхат аға Еркімбай мен Есенгүл әпке Кәпқызы аман болсын. Алла жазса, алдағы сабақтарда Асекеңмен тізе түйістіріп отырып дәріс алармын.
Жезқазғанда үш күн болдым. Бір жарым күн бару, бір жарым күн қайтумен үш күнді жолға шығындадық. Пойызбен селкілдеп. Қысқасы, алты күнгі намаз ремикс боп кетті.
Сәтбаев қаласының ар жағындағы Степное деген шахтада болдық. Каспий теңізінің деңгейінен 440-470 метр тереңдікке, жер астына түстік. Мұндайды кім көрген десеңізші. Шахта десе, бұрын көз алдыма шот, кетпен ұстап жүрген адамдар елестейтін. Жоқ, басқаша екен. Бәрі заманауи техникамен. Алланың құдыреті. Жер асты – кәдімгі бір қала сияқты. Жарты километрдей жер астында… автобуспен жүрдік. Оллахи, биллахи! Имандай шыным. Біз мінген көлік жүріп өткен соң, артыңа қарасаң, тас қараңғы, қорқынышты-ақ. Мүңкір-Нәңкір шыға келердей.
Кәдімгі үлкен лабиринт. Жер астында «Уазик», нән кен таситын жүк көліктері ыңыранып жүр. Сенбесеңіз, «Хабар» арнасынан көріңіз. Тек жұмысшылардың жалақысы… аянышты-ақ. 62 мың мен 80 мыңның арасында. Бір сағаттың ішінде-ақ біз шахтадан қашып шықтық. Күні бойы ана шаң мен түнекте жұмыс істеудің азабын айтсаңызшы. Тап-таза жерде, камераның алдында былшылдап сөйлеп қайтуды да біз жұмыс деп жүр екенбіз-ау! «Шаршап келдім, шай қой тез» деп міндетситінімізді айтсаңызшы. Құдайым, Шеберсің-ау!
Зауыттағылардың хәлі де жетісіп тұрған жоқ. Мыс ерітетін цехта біздің телеоператор – Ағабек Қазанбайдың камерасы «қуып» кетті. Соңғы үлгідегі техника – камера шыдамай, күйіп кете жаздап тұрған, радиациясы сұмдық бұл цехтың ортасында қазақтар… шәй ішіп отыр. Күйдім-ау, күйдім-ау!
Жалпы, менің түсінгенім, Жезқазған, Сәтбаев атырабының бәрі «Қазақмыстікі» екен. Ал «Қазақмыстың» кімдікі екенін өзіңіз біліп алыңыз.
Жарайды, көп мыжымай-ақ қояйын. Мүмкіндік болып жатса, осы сапарымды толықтырып жазып, шахтадағы фотоларды жариялаймын. Суреттер соткамда еді. Ал соткамның комппен байланысатын шнурын жоғалтыппын. Сорри!
Жоғалып кеткенім үшін оқырмандарымнан кешірім сұраймын. Ендігәрі қайталамаймын 🙂

Кім жеңеді?

Ала доп десе арқасы қозатындар жақсы біледі – жылдың ең басты матчы өтетін күн таяу. Алла жазса, алдағы сенбі жанкүйер біткен әйгілі «Уэмблиге» ағылады, жете алмағаны теледидар алдында топтасады. Ал «кім жеңеді?» деген әңгіме кеу-кеулеп жүргелі қашан. Букмекерлер құйрығы жер иіскемей зыр жүгіріп жүр, футбол жауырыншылары есте жоқ ескі замандардан бергі статисиканы ақтарып, болжам жасап әлек, спорт сайттары командалардың күш-әлеуетін жіліктеп, салыстырып әуре, коммент жазғаны үшін айлық алатын жазғышбектер бір-бірін жеті атадан бір-ақ қайырып жүр. Дегендері болса, бұларға бірдеңе бөліп беретіндей, Әйтеуір, бір дырду.
Қысқасы – «Барселона» – «Манчестер Юнайтед». Сонымен…
1. Кім жеңеді?
Ойбай, мен қайдан білейін 🙂 Айтпақшы, ұмытып барады екем, футбол пилосыптарының көбі (мисалы, Арсен Венгер, Христо Стоичков, Йохан Кройф т.б.) және мен танитын біраз жанкүйер испаниялықтардың жеңетініне бек сенімді. Тіпті 2:0, 3:0 жеңеді деп бет қаратпайды. Әрине, Месси бастаған Гвардьоланың мыңжасағырлары мықты-ақ. Бірақ бұл «Барса» жеңді, бітті» деген сөз емес қой. Ақыры «Барса» жеңетін болса, финалда ойнап не керек? Алтынды Каталонияға «Сайрандағы» автобустардан салып жібере салмадық па? Таңертең күтіп алып, мойындарына тағып ала салар еді… Қысқасы, «сөзсіз «Барселона жеңеді» деген бос сөз. «МЮ»-ға бүйрегі бұрып отыр демеңіз. Бірақ «Манчестер» «Барселонаға» оп-оңай арандап қалатындай, Ферги өңшең арамтамақ жинамаған шығар.
2. Кім мықты?
Мұны да білмеймін. Статистика – бөлек әңгіме. Оны «Аламаннан» оқып аларсыздар (жазған шығар деп ойлаймын). Ал ойыншылар жағынан әлемнің қазіргі үздік футболшысы Месси «Барселона» сапында болғандықтан, таразы басын «блауграна» басып тұрған шығар. Дегенмен, «Манчестерде» де жастық орнына доп жастанып өскендер көп. Және: доп – домалақ, алаң – тегіс, қақпа – бірдей, ойыншылар саны – тең. Ендеше Мессиден қорқып, «МЮ»-дің жеңуі үшін жеті шелпек таратып жүргендер мүжілмей-ақ қойса болады.
3. Кім қандай тактика таңдайды?
Тоже назнаю. Гвардьола мен сэр Алекс, мен білсем, дәл қазір сіз осы жазбаны оқып жатқанда, осы сұраққа бас қатырып жатыр. Ал егер жеке жанкүйерлік көзқарасыма салып жіберсем, әрине, «Барса» әдеттегідей допты ұзақ бақылауда ұстайтын шығар деп ойлаймын. Ал «МЮ», керісінше, контршабуыл арқылы гол соғуды қалайды. Моуриньюдың («Реал») Гвардьоладан алаң ортасында жеңілгенін сэр Алекстің түсінбеуі, білмеуі мүмкін емес. Тіпті жартылай финалдағы «Реал» мен «Барселонаның» текетіресін әккі шал әлденеше қайталап көрген де шығар-ау. Ендеше, Ферги ең бірінші алаң ортасын – жартылай қорғанысты барынша күшейтетін шығар. Кэррик пен Гиггз сәл артта, Пак сол қапталда (Гиггзбен жиі орын ауыстырады) Андерсон – ортада, Нани – оң қапталда. Руни – көзіміз үйренгендей, алаң ортасына қарайлайды және жартылай қорғаныс пен шабуыл ортасын жалғаушы көпір болады. Қақ маңдайда – жалғыз Чичарито. Бірақ, кім біледі, Фергюсон аяқ астынан шабуылдаушы тактика ұстанып, Пак орнына Валенсияны шығаруы да ғажап емес. Қорғаныс ауру-сырқаудан аман болса – Рафаэль, Фердинанд, Видич, Эвра.
Ал Гвардьоланың бас ауруы – қорғаныстың сол қапталы болса, таң қалмаймын. Пуйоль нашар ойнады деген сөз емес, бірақ «МЮ» – «Реал» емес екені анық. Ди Марияға алынбаған Пуйоль қамалын реактивті Нани (немесе Валенсия) кертіп жесе, ғажап емес. Және мұндай матчта жартылай қорғаушы Маскераноны қорғаныстың қақ ортасына тағы қоюға Пептің жүрегі дауалай қоюы – әй қайдам. Сондықтан Карлес орталықтағы «отанына» оралса керек. Алаң ортасында – Хави-Иньеста-Бускетс үштігі. Сосын шабуылдағы -орындарын адам айырып болмайтын аласапыран – Вилья-Месси-Педро «МЮ»-дің бес бірдей жартылай қорғаушысының басын айналдырумен айналысса керек. Демек, «жартылай қорғанысыңды көрсет, мен саған командаңның қандай екенін айтайын» деген әңгіме осы ойында тағы айтылатын шығар.

28-іне дейін, әдеттегідей, суреттермен сусындай тұрыңыздар. Ұмытып барады екем, Ақырыс сияқты «МЮ» жанкүйерлері мынаны оқысын. Менен көшіріп алыпты 🙂 http://www.sports.ru/tribuna/blogs/mrachnost/195447.html

Кейде бір ойланғанда…

Кеше көшеден негрмен қол ұстасқан қазақ қызын көріп қалдым. Иә, кәдімгі басы мейіздей қап-қара зәңгі ше! Біздің қыз мәз енді. Қайтсін-әй! Танауы делдиіп, кәдімгідей құлағынан пар будақтап кетіп бара жатыр, шіркін. Әлгімен әмпей-жәмпей боп жүргені – өркениет! «Қарындасым-ау, мұның қалай» деп көріңіз. Мұрныңызды жұлып, сақал-мұртыңызды отап, қолыңызға ұстата саларына мен кепіл!
«Бұл –жаңалық емес» деп әрі қарай оқымай қойсаңыз да мейлі. Бірақ «ибай, бетім-ай, масқара, көргенсіз, тәрбиесіз!» деп өтірік ұрандатып, көпіртіп әкеткелі тұрғам жоқ. Расист емеспін, ұлтаралық татулық болғанын қолдаймын, Заң жарықтық қыз-қырқынға «қалағаныңа ти» деп қақпаны ашып бергені де рас. Маған қызығы – біздің құндылықтар қалай, неге құбылып кетті?

Біздің ауылда кәрістерді «ит жеген» деп жақтырмайтын. Күріш егіп жүретін қылиларға бөгде планеталық сияқты біртүрлі, онша емес көзқараспен қараушы едік. Несіне мәймөңкелеймін, жиіркенетінбіз-ей шындығы. Бүгін-ертең Ақтөсті ап кетердей ауылға маңайлағандарына ала сөзбен қараушы едік қой. Қазір екі аяқтыда кәрістен сұлу жаратылыс жоқ сияқты. Қыз-қырқынды қойып, қатын-қалашқа дейін кәріс десең, қырылып түседі.
Ал орыстарды «кәпір» дейтін. Біздің ауылдың қандай да бір қызы алабөтен қылық таныта қалса, шешесі қуып жүріп оқтаумен сабар еді. Сонда деймін-ау, итімізді де кәрістерден қызғанушы ек қой, иә? Бүгінгіміз мынау енді. Орыс, кәрісіңді былай тарт, эфиоп па, піл сүйегі жағалауынан келген абориген бе, білмедім. Әйтеуір, бір жатырдан шықпасаң да, сенің нәсіліңнен тараған тіршілік иесін тақымдап бара жатыр. Бір ұлттың екінші ұлттан ешқандай артықшылығы жоқ екенін қанша іштей мойындасам да… біздің қыздың беті түгілі безеуінен садаға кетсін-ей әлгі міскін! Бірақ енді не істейсің? Қолыңнан не келеді? Бетіңді жыртып жылайсың ба, негрмен жата кеп төбелесесің бе, «ойбой, қызым-ау, сен қазақсың ғой» деп оған Жаяу Мұсаның әнін айтып бересің бе, «айналайын, «Абай жолын» оқышы» деп жалынасың ба? «Ұрдым да, қол қойдым» дейтін шығар – бәс тігейін.
Кейде (иә, кейде) жатып алып бір ойланасың ғой. Ағаш емеспіз, диван емеспіз, сиыр емеспіз – ойлануға болатын шығар? Қазақты не құтқарады енді?

Бәрі де салыстырмалы…

Блогымда түнеукүні Алматыда айтыс өтетіні жайлы ақпарат жариялаған едім. Айтыс, Аллаға шүкір, Студенттер сарайында дүркіреп өтті. Сол айтыстың қорытындысын жазуды әуелде өзім де ойлап жүргем. Бірнеше оқырман айтыстың қорытындысы жайлы жазуымды сұрағаны да еді. Бірақ, бір жағы жұмыстан қол босай қоймады, екіншіден, бірер блогта айтыстың қалай өткені жайлы жан-жақты жазылған соң, «ел менсіз де хабардар шығар» деген ой келіп, жағамды жайлауға жібергенім де рас.
Бірақ «Стан» ақпараттық бейнепорталында Алматыда өткен айтыс жайлы атүсті жазылған материал көріп қалған соң, үнсіз жатқанды теріс көрдім. Менің пікіріме қарап қалған ештеңе жоқ, әрине. Әркімнің талғамы әртүрлі екені де рас қой.
Біріншіден – «Нұр Отан» партиясының аясындағы шара ретінде таныла бастаған айтысқа ынта басылмапты». Нағыз асыра сілтеу енді. Инга, без обид. Иә, осымен екінші рет (Астанадағы айтысты қосып айтып отырмын) айтыс өткізуге мұрындық болушы – «Нұр Отан». Сәл бұрын айтысты тоқтатып қойған да «Нұр Отанның» мүшелері екені де рас. Бірақ сол айтыс өткізілмей қалғанда оппозиция неге тонын жамылып, теріс қарап жатты? Қайта билікті дәл сол кезде тас-талқан қып сынап, әрі сол сәтті тиімді пайдалану арқылы оппозиция серкелері айтыс ұйымдастырып, елдің ықыласына бөленсе, қайда қалды? Демек, бұл сөйлем – «нұротандықтар» ұйымдастырған сәтті шараны көре алмай, іш тырнау сияқты болып көрініп қалды. Сосын неліктен елдің айтысқа деген ынтасы басылуы керек? Түсініксіз. «Нұр Отан» ұйымдастырғаны үшін бе? Өзіміздің «Нұр Отанға» деген жеккөрушілігімізді неге елге таңамыз? Неге менің «Нұр Отанды» құлай сүйіп жақсы көруге құқым жоқ? «Жасасын, демократия!» лепіргенде лебімізден адам ұшардай да, тағы да біреудің жеке, ішкі ойларына араласқымыз келеді. Менің миым – менің жеке меншігім емес пе? Сосын, оппозицияның қол-аяғын кім шідерлеп отыр? Айтыс өткізсін, мүмкіндіктері болса, осылай тегін өткізсін, ақындарды жарылқап, сый таратсын. Бірақ енді осы жерде «билік мүмкіндік бермейді» деп жыламай-ақ қояйықшы, иә…
Екіншіден – «айтысқа келген көп адам кіре алмай сырттан қайтты». Шындық. Бірақ енді елдің айтысқа кіре алмағанына «Нұр Отанның» айыбы не? Кіру тегін болды ғой. Студенттер сарайы аузы мұрнынан шыға толды, тіпті көп жұрт еденде отырып, тіпті түрегеп тұрып тамашалады. Яғни, елді кіргізгенмен пайда жоқ еді. Түрегеп тұрып көретін де жер аз болды. Одан артық не істейсің? Республика сарайы жөндеуде, ал бұдан үлкен орын жоқ Алматыда. Сондықтан көп жұрттың даладан қайтқанына – өздері кінәлі. «Бұрын барсаң, орын бар». Әрі жүрген-тұрған адамдардың көптігі – «Хабар» арнасының түсіру тобына кедергі келтіруі мүмкін болғандықтан да есік құлыпталған болуы әбден мүмкін.
Үшіншіден – Асылы Осман. Бұл кісі Инганың жазуынша, сыртта қалып қойыпты. Өзі айыпты. Кешігіп келген. Әйтпесе, айтыстың екінші жартысында төрде отырды емес пе? Тіпті оған айтыстың жүргізушісі Жүрсін Ерман назар аударып, атын атап, орнынан тұрғызып, құрмет те көрсетті.
Төртіншіден – Қайрат Сатыбалды. Айтыстың негізгі ұйымдастырушысы шынында да осы кісі екен. Естуімізше, Қайрат мырза шынында да біраз ақынды умраға (кіші қажылық) апарып келген. Ну и что? Алла разы босын, мойындайықшы, сауапты іс қой. Мәскеу түбінен өзінен басқа ешкімге қайыры жоқ қала салғанмен салыстырғанда, меніңше, қазаққа әлдеқайда осы пайдалы. Қасиетті жерге ақындарды апарып келсе және сол ақындарға көрген-білгендерін елмен бөлісуге жағдай тудырып берсе, несі айып, айтыңызшы?
Бесіншіден – «ақындар биліктің жетегінде кетті». Мен Жандарбек Бұлғақов немесе Айбек Қалиев болсам, авторды сотқа берер едім :). Өзімнің ешкімнің жетегіндегі адам емес екенімді дәлелдеу үшін және бұл сөздің жала екендігі үшін. Ринат Зайытов тіпті Арабияда Қайрат Сатыбалдының жекеменшік жері бар екенін де айтқан жоқ па? Егер ақындар расында биліктің жетегінде болса, оншақты рет айтылған Мәсімов және оның атақты мұрты, сондай-ақ қазақ жерін мол қарпып жатқан мешкей Сергей Кулагин, айтыста елге дауыс көтерген әдепсіз министр Мұхтар Құл-Мұхаммед, патшаның қолын сүйген «хас жағымпаз» Әбіш Кекілбаев, парламентте ұйықтайтын Бекболат Тілеухан және оның сақалы, жер сілкініп жатса да, қамсыз отырған аю – Божко, қазақша әліпті таяқ деп білмесе де, «Жас Отанды» басқаратын «сайыпқыран» Нұрлан Өтешов тақырыптарын (есіме түскендерін ғана жазып отырмын) автор естімей қалса керек.
«Нұр Отанның» ақпараттық демеушісі, болмаса, Қайрат Сатыбалдының пиар-менеджері емеспін. Бұл – айтыс мінсіз, супер деңгейде өтті деген де сөз емес. Сынайық – Ринат Зайытовтың дайындықсыз келгенін, сынайық – Алтынбек пен Заманбек өлімдерін айту – ақындарға ел алдында бедел көтеретін құралға айналып бара жатқанын, сынайық – ақындардың Мекке мен Алматы халқының иман деңгейі әртүрлі екенін есептемей сөйлеуін, сынайық – ақындар алты сағаттан бері жағы талмай таухидті (Аллаға серік қоспау) түсіндіріп жатқанда, Жүрсін Ерманның әдейі істегендей Өмірзақ Сәрсеновке «қасиетті айтыс өнері әркез қолдап жүрсін сізді» деп лағуын, сынайық – ақындар көтерген біраз мәселенің – проблеманың себебімен емес, салдарымен күресуге бағытталғанын, сынайық – ақындардың «тарықпайық, қалықтайық, анықтайық, шалықтайық» сияқты өте арзан ұйқас қулайтынын, сынайық – бұл жолы «октябряттар орнына ақпақұлақтар келді ғой» немесе «белесебеттен құлаудай, беделден қулау бүгінде» сияқты (Б.Әшірбаев) тапқыр, әрі терең тіркестерді аз естігенімізді, сынайық – ақындардың публикаға ойнап, сасық қулық жасайтынын. Тізе берсең, жетеді.

Р.S. Ниетім – автор Инга Иманбай қарандасымның бетінен алып, ұрсу емес. Біздің басылымдардың біржақты жазатынына, елдің атынан сөйлеп, халыққа өз пікірлерін таңғысы келетініне қарным ашады. «Нұр Отан», үкімет сыналмауы керек демеймін, проблема – шаш-етектен, сынаңыз – былай жетеді. Бірақ «бәрі де салыстырмалы». Б.Тілеухан айтпақшы, Тасбай Симамбаев сияқты Петропавл атының өзгермеуін қолдайтын тасмаңдайлар тұрғанда, қазақ классигі Әбіш Кекілбаевтың «адам – қартайғанда бір балалығын» сөз қылудың несі ерлік? Сол сияқты қаптаған машкевичтер, митталдар, храпуновтар, әбіләзовтер, кимдер шетелден вилла салып жатқанда, Қайрат Сатыбалды айтыс өткізсе, айыпты ма? Күнде ондаған задорновтар, кашпировскийлер, пугачевалар шығып жатқан сахнаға бір күн өзіміздің ақындар шығып, кеше – ата-бабамыз, бүгін – сіз бен біз ұстанып отырған хақ Ислам діні ең алғаш таралған Мекке мен Мәдинәдан алған әсерлерімен бөліскенге жазғыра жөнелу – жөнсіз қылық емес пе?

P.P.S. Айтпақшы, осы айтысты 14-15 мамырда «Хабар» арнасынан тамашалай аласыздар. Жақсы телеарна жаман жарнаманы қажет етпейді, әрине. Режиссері – Қадыржан Құлманов. Редакторы – Ринат Қайыртайұлы :).

Оле, оле, өләәә!

Өткенде бір шатпағымда футбол комментаторлары жайлы жазамын деп уәде берген едім. Сөйтіп ауыз жиғанымша болған жоқ, Еуропа Чемпиондар лигасының жартылай финалында кездескен «Барселона» – «Реал» матчын жүргізген Ержан Көшкінбаев біраз жүйге талшықтарымның жаназасын шығарды-ау…

Әңгіме – біздің комментаторлардың ойын тактикасын дұрыс талдай алмайтынында, болмаса, ойыншылардың орналасу схемасына терең үңілмейтінінде немесе бапкердің неге мұндай құрам шығарғанын жіліктей алмайтынында, қысқасы, жалпы, футболды түсінбейтінінде емес (ол бұйдасы бөлек түйенің, ой, әңгіменің жүгі).  Әңгіме біздің айташылардың орысша ойлап, сол ойын ойын (матч) үстінде қазақшаға аударып барып, сосын бізге айтып, қиналып отыратынында.

Бәрін құртқан «арамдатқыр көкшолақ»  – орыс тілі, иә. Орыстілді комментші Павел Цыбулиннің кенет қойған сауалына сасып қалды ма екен, Ерекең де осьминог деп соғып жіберді. Былтыр Жандос Айтбайұлы «Лига Чемпионов сайыстарында» деп қалып еді.  Орысша қосып сөйлеу модыға айналды ма, немене? Былтыр Оңтүстік Африкада өткен әлем чемпионатында «сәуегейлікпен» семірген сегізаяқ Паульді ұмытпаған шығарсыздар. Сол «қайтыс болыпты». Ерекеңнің сөзі ғой.  Бәлкім өлген шығар, а? Телевизия тілімен айтқанда, общий планда алсақ, бұл сөзде тұрған ештеңде де жоқ, әрине. Қайтыс болды – қайтты деген сөз. Дегенмен, теңіз жануарына қайтыс болды деген сөз қаншалықты жарасымды екен?

Сосын Ержан жүргізген матчтарында «рез» деген сөзді қолданып тұрады. Қазақшасы «рет» қой. Мысалы, «бірнеше рет әуелетіп пас берді». Мұны «бірнеше рез пас берді» деп айтқаннан не түсінеміз? Рез – орысша раз (несколько раз, мисалы) ба екен, әлде? Алматы облысы халқы осылай сөйлейтінін білемін. Яғни, диалект болуы да мүмкін. Бірақ бәрібір, диалект болған күннің өзінде, оны тікелей эфирден – Қазақстан Ұлттық арнасынан айтуға болады деген сөз емес. Әйтпесе, батыс облыстардың бірінен шыққан комментатор «Руни қасқаааа, керемет гол соқты» немесе «қойшиш, Павел, Пепе қызыл карточка алатындай дөреклік жасаған жоқ»  деп жүрер. Немесе шымкенттіктер 17 млн. Қазақстан аудиториясының алдында «Оле, оле, өләә!» деп отырса не болады?

«Жаңылмайтын жақ жоқ», әрине. Ержан ағамыз бізге ренжімейтін шығар. Ешкім оқымайтын менің блогымда болса да, бір отклик болуы керек қой. «Барселона» – «Реал» матчын жүргізгендегі осындай қателіктері үшін комментаторға өз басым қызыл карточка көрсететін едім. Дисквалификация мерзімі біткесін эфирге шығуыңызды күтеміз 🙂

Айтпақшы, айтыс болады…

Алматы қалалық «Нұр Отанның»  «Жас Отан» жастар қанатының төрағасы Руслан Сұлтанұлы Желдібайдың айтуынша, 2 мамыр күні Алматыдағы ҚазҰУ қалашығында орналасқан Студенттер сарайында дүбірлі айтыс болады. Жарнамасы теледидардан да беріліп жатыр дейді, өз басым Руслан мырзадан естідім (және билет әпер дедім).

Айтысқа Балғынбек Имашев, Жандарбек Бұлғақов, Айбек Қалиев сияқты айтыс өнерінің АС-тары қатысады екен. Айтысты «Хабар» арнасы телевизордан көрсетеміз деп, түсіргелі жатыр. Режиссері – кезінде «Қазақстанда жасалған» деген супер бағдарламада маған режиссер болған Қадырдан Құлманов дейді ұзынқұлақ. Басталуы – түскі 14.00-де екен. Яғни, ұйқыны қандырып, асықпай келе аласыздар. Ұйқы жайлы сөз қозғағаным да бекер емес, айтыс ресми қағаздарда түнгі 22.00-ге дейін жалғасады деп жоспарлануда. Демек, одан да созылуы мүмкін.

Айтпақшы, Русланнан билет сұрап әбігерленгенім бекер екен. Айтыс – тегін боп шықты. Яғни, тегін. 🙂 Сонда да маңызсынып, Русланнан шақыру билет алатын боп келістім. Енді ше? Жұлдыздарды жақыннан көру бақытына ие болайын дегенім ғой. 🙂 Тек Руслан бір қиыр бұрыштан орын беріп, мойнымның қарғысына қалмаса болғаны да.

Кезінде өзіміз төрт жыл кеңінен ен жайлаған КазҰУ-ды көрмегелі қай заман. Бізден бір қалған Еділ жұрт қой. «Вахтері тайдай тулаған, қыздары қойдай шулаған, Қайран да менің КазГУ-ым!».

«Ретроспективаға» беріліп кеттім ғой дейм, қысқасы, айтыста кездескенше.

Катеначчоның күйреуі

Ел-жұртқа «Реал» – «Барселона» матч жайлы ертең жазам» деп алып, жазбай қойдым. Ренжісеңіздер де, шешеден боқтап жүрмесеңіздер болды. Болатын іс болды емес пе? Алдағы сәрсенбі бұл екі алып қарымта кездесу өткізеді ғой. Енді Пеп пен Жозе сияқты доп тебу өнері гроссмейсерлерінің кездесуі жайлы бес-алты жол жазбасақ, футболға обал болатын шығар.

Моуриньюдың ахуалын басыңызға бермесін.
Енді финалға шығу үшін «Реал» үш доп айырмасымен жеңуі керек. Жеңуді қойып, таразы басын теңестірудің өзі мұң. Пепе екібастан ойнамайды, Серхио Рамостың сары қағазы көбейіп кетті – одан да үміт жоқ. Оған қоса, қарымта матч «Камп Ноуда» – Гвардьола жігіттерінің тезек тастап бөліп алған территориясында өтеді. Плюс – Маурдың өзі алаң жиегінде тұрып шәкірттеріне дирижер бола алмайды, білесіз. Жарайды, алдағы ойынды айтып, бас қатырмай-ақ қояйықшы. «Ең құрығанда екі доп соғу үшін не істеу керек?» деген сауалға жауапты Айтор Каранка сияқты бұтбол пилосыптармен бірлесіп, «Особенныйдың» өзі шеше жатар.

Сонымен «Реал» – «Барселона» матчы жайлы миыма түртіп алғандарым – мыналар:

1. Тактика және кадрлық проблемалар.
Қонақ – Гвардьола сол қапталды қорғауға кімді қоярын білмей діңкелеген сияқты әбден. Абидаль операциядан кеше шықты, Милитоның жайы мәлім. Ақыры мені де таң қалдырып, сол қапталға Пуйольді қойыпты. Карлестің ежелі тас дәуірінде бір-екі рет оң қаптал қорғаушысы болып ойнағанын көргенім бар-ды. Бірақ ол кезде Пуйоль енді-енді негізгі құрамға тартылатын да, орталықты Абелардо Фернандес сияқты динозаврлар мекендеуші еді… Пуйоль солға ысырылған соң, оның орны, әрине, үңірейіп қалады. Бұл мәселені Пеп Хавьер Маскераноны сол позицияға шегерумен шешіпті. Ал “Барселона” – “Арсенал” кездесуінде орталық қорғаушы болып көрген Бускетс өзінің гос-акт алып, жекешелендіріп алған артқы жартылай қорғаушы орнында ойнады. Оған Сейду Кейта болысты. Ал “Барсаның” бас креативщигі Хави сүйікті ісі – Месси мен Вильяға доп жеткізіп берумен айналысты. Демек, комментатор Ермұхамедтің Хавиді тірек қорғаушы (опорник) деуі – дәлелсіздеу болды. Рас, Хави де опорник болып ойнай алады. Бірақ Бускетс пен Кейта жоқ кезде. Яғни, бұдан шығатын қорытынды – “уефа.комның” мәліметтеріне сүйене берудің қажеті жоқ. Меніңше, Гвардьола схемасы 4+2+3+1 дегенге саяды.
Моуриньюға да қорғаныс шебіндегі окоптарды қайта қазуға тура келгені көрініп тұрды. Серхио Рамосты оң қапталдан айырған – Карвальоның кесірі. Арбелоа, Рамос, Альбиоль, Марсело төрттігіне Пепе, Хави Алонсо, Лассана Диарра үштігі қарайласты. Сол қапталда Ди Мария ойнаса, орта тұс пен оң қапталда Өзил мен КриРо зикзаг жасап жүрді. Яғни, 4+3+3.

2. Ойын.
Демек, Маур ойынды шабуылшысыз бастады. 33 турда 29 гол соққан Роналдудың мергендігіне шүбәміз жоқ. Дегенмен, Криштиануды Бензема, Игуаин сияқты таза форвард деп айта алмаймын. Былтыр Моуринью “Интер” рөлінде “Барсаны” катеначчо – тас-қамал қорғаныс тактикасымен жеңген еді. Бірақ биыл мұндай бетпақ жүйе жеміс бермеді. Штарктың Пепені қуып жіберуі, рас, сәл әділетсіздеу болды. Алвештің өтірік өкіріп жатқанын бүкіл әлем көрді. Әлгінде ғана қирап жатқан ол минут өтпей жатып, оң қапталда безіп жүрді емес пе?
“Реал” “Барсаның” қателесуін күтті. Контршабуыл арқылы матч тағдырын шешеміз деп ойлады. Бірақ осы ойында негізінен Мессиді күзеткен Пепе қызыл қағаз алған соң, Леоның да тынысы ашылды. Нәтижесі белгілі. Сондықтан, “Пепенің қуылуы – ойындағы шешуші сәт болды” деушілермен толықтай келісемін. Сіз келіспесеңіз, Мессимен допқа жекелеген талас кезінде Пепе қанша рет басым түсті деген сауалға жауап беріңіз. Білмесеңіз, ойынды қайта қараңыз.
Рас, “Барса” матч бойы басым ойнады. Бірақ бұл “Реал” “Құдай салды, біз көндік” деп бағына салды деген сөз емес.

3. Нәтиже.
Картақұмарлар “Реалдың” қолы жүрмеді” десе жарасады. Маур салған бетон қамалдың шеті мүжілген соң-ақ “Сантьяго Бернабеуде” жеңілістің исі мүңкігені анық. Бірақ сол сәтке дейін алаң ортасын негізінен Моуринью үштігі – Пепе, Хави Алонсо, Диарра бақылады. Хедира да сапта болғанда. Хавидің тынысы тіпті тарылар еді. Пепенің көз алдында қызыл қағаз жарқ еткенге дейін Маурдың тактикасы 100 пайыз нәтиже беріп тұрды. Егер жартылай қорғаушы сапта болғанда, ойын нәтижесі басқаша боларына бәс тіге аламын.
Мессидің қос голы да тік тұрып қол соғуға лайық. Луческудың сөзін сәл өзгертсек, “Реал” футбол машинасынан жеңілді”.

4. Енді не болады?
“Манчестер Юнайтед” сырт алаңда “Шалькенің” екі аяғын бір етікке тықты. “Барса” да бір аяғымен финалда. Демек, 2009 жылғы финалистер қайта тоқайласуы ғажап емес. Мысалы, Ақырыс сэр Алекстің шәкірттері Лига жеңімпазы болатынына кәміл сенетінін ішім құрғыр сезеді. 🙂 Кім біледі, футболда бәрі де мүмкін.

Айтпақшы, комментаторлар тақырыбына айналып соғуға уәде беремін. 🙂